maandag 30 maart 2020

Der naturen bloeme


In het gezicht van mijn dochter herken ik mijn moeder, maar tegelijkertijd ook haar vader. Het is vreemd hoe onze lichamen werken. Hoe de natuur functioneert. Het is ook merkwaardig hoe zo'n virus te werk gaat. Het wordt door virologen in de media uitgebreid toegelicht en bijna vermenselijkt. Wetenschappers vechten ertegen, maar hebben er tegelijkertijd ontzag voor, een fascinatie waar ze niets aan kunnen doen, die sterker is dan hen zelf. Het is de passie die we soms niet kunnen vatten.

In 1272 bewerkte Jacob Van Maerlant het manuscript van Thomas van Cantimpré in zijn Der naturen bloeme. Voor hem geen galante ridderverhalen, over niet-bestaande mythische wezens en heldhaftige ridders op onoverwinnelijke paarden. Dat vond hij maar niets. Literatuur moest de waarheid vertellen. Hij was niet de eerste wetenschapper, maar hij probeerde wel de wereld om zich heen te begrijpen, door haar op schrift vast te leggen. Hij legde bloemen, planten en dieren vast en ook al was zijn uitleg dubieus - een olifant vang je echt niet met naakte maagden - het was een vroege poging van registratie van iets waar wij essentieel deel van uitmaken: de natuur om ons heen.

De prachtige documentaire film The biggest little farm legt op intrigerende wijze vast dat wat wij aan het doen zijn eigenlijk consequent tegen de natuur indruist. De film is ontroerend naïef en daardoor absoluut geloofwaardig. Niets kan op tegen de kracht van de natuur en alles wat eerst een probleem leek, wordt als vanzelf weer opgelost. De Netflixserie Pandemic staat tegenwoordig in de top tien van meest bekeken series. Dat was voorspelbaar. Het gaat voornamelijk om Amerika. Ik kijk hoe een viroloog in een kippenfabriek - je kunt het met de beste wil van de wereld geen boerderij noemen - met een steriel kapje voor zijn mond de diertjes die welgeteld op ongeveer 20 vierkante centimeter zitten, een voor een oppakt en een injectie geeft tegen een bepaald virus. Miljoenen kippen in een grote fabriekshal. Koeien in een stal zonder licht en lucht. Varkens opeengepakt in veel te kleine ruimtes. Velden volgestouwd met dezelfde- met groeihormoon gestimuleerde - gewassen.

Waar is het in vredesnaam fout gelopen?

In de bijlage van de weekendkrant lees ik een artikel over John Lovelock, die overtuigd is dat we terug moeten naar een zelfregulerend systeem. Klopt het wat hij zegt, dat we de nabijheid met de natuur zijn kwijtgeraakt door massaal in steden te gaan leven? Zoals elke wetenschapper ziet hij een sprankeltje hoop gloren aan een onzichtbare einder, maar zo optimistisch ben ik niet. In mijn buurt wordt een monsterlijke grote fabriek opgetrokken. Kilometers akker en veld worden daarvoor opgeofferd. Het maakt mij allerminst blij.

De vaststellingen van de dag zijn drievoudig. Vorige week zijn de coronamaatregelen twee weken verlengd. Italië en Spanje spannen de kroon wat het aantal sterfgevallen betreft, gevolgd door Amerika, dat hard op hetzelfde lot afstevent. Maar ook: er sterven ook nog mensen door andere oorzaken.

Kunnen we eigenlijk ooit nog terug naar hoe het vroeger was?


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De draaglijke donkerte van ons bestaan

Onze rek wordt op de proef gesteld, ik voel het aan veel dingen. De tweede lockdown is nog lang niet teneinde en wat daarna komt, is v...